– Má biết con buồn lắm. Ở Việt Nam con là điểm sáng của gia đình. Con là một đứa bé có tình, dễ thương, hiền hậu. Con có đầy đủ tình thương trong gia đình ngoài hàng xóm. Rồi bỗng dưng không còn gì cả. Ở đây con chỉ có một mình má. Má không thay thế được hết tất cả mọi người. Con cũng không nên thắc mắc về những người bạn nhỏ. Những gì con đã trải qua các bạn đó không được biết.
Gặp con họ cũng lúng túng khổ sở như con vậy. Con ở lâu sẽ hiểu bạn con hơn. Má thương con, thấy con thui thủi một mình mà xót xa. Nhưng mà con à, dù sao con cũng còn có má. Học trò của má nhiều đứa không có được một người thân. Mỗi lớp đều có vài ba đứa không nhìn thấy má là cô giáo, chỉ thấy má là người mẹ, gọi má là “mother” trong giờ học.
Chúng nó than với má đủ chứng sổ mũi, nhức răng, chiêm bao, ác mộng. Có đứa đã bỏ học đi bụi đời mà tình cờ gặp lại má vẫn gọi bằng “má” một cách chân thành, trách má không đem về trông nom mới thành hư hỏng. Trong hoàn cảnh này phải bằng lòng với cái gì mình đang có. Con không nên quá tủi thân.
– Tội nghiệp mấy bạn đó quá má há. Hôm đến ngủ với con, anh Hùng nói: “Em chịu khó chỉ anh học đi, mai mốt anh giỏi anh vô trường giúp lại mấy thằng dở”. Ảnh người lai mà giống Mỹ quá, mấy thằng bạn con tưởng ảnh Mỹ thiệt nói tiếng Mỹ lia lịa, làm ảnh ú ớ thấy thương lắm. Con phải cứu ảnh.
– Mười sáu tuổi mới bắt đầu đến trường lần thứ nhất đó con. Lúc này cậu ta viết được cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt.
– Ảnh chịu khó lắm. Con thấy một chữ mà ảnh viết đi viết lại mấy trang giấy. Má à, con thấy học cực quá rồi cũng chẳng ra gì cả.
– Con nói vậy nghĩa là sao?
– Mỗi ngày trên đường đi học về, con thấy nhiều người đàn ông mặc đồ lớn, thắt càvạt, xách cặp da, đứng ngồi trong xe buýt, trông họ nản lắm. Con thấy đàn bà áo quần thiệt đẹp mà phấn son trôi hết, mắt lim dim mệt mỏi. Không thấy ai vui, ai cũng có vẻ lo lắng ráng chịu, chen chúc trong xe. Rồi con lớn lên, học đại học xong, đi làm như họ, cũng mệt mỏi chán chường như họ, con không muốn! Đến nước Mỹ để cuộc đời chỉ có vậy thôi sao?
– Con còn nhỏ con chưa biết. “Chỉ có vậy thôi” mà biết bao nhiêu người ở xứ này không làm nổi. Con đã nhiều lần chỉ cho má những kẻ không nhà nằm la liệt trong công viên, trên đường phố, đến bữa ăn xếp từng hàng dài đi lãnh phần ăn miễn phí, con nhớ không?
– Dạ nhớ. Họ ngồi quanh thư viện ở Copley đông lắm má. Ngày nào con cũng gặp. Họ xin tiền con hoài. Có nhiều người còn trẻ quá mà sao vậy hả má?
– Vì hoàn cảnh thế nào đó mình không thể biết được. Nhưng có thể cũng có những người nghĩ như con; cuộc đời “chỉ có vậy” thôi thì cố gắng làm gì.
– You got me, mom.
– Không, má không có ý muốn “thắng” con. Má chỉ muốn cho con thấy hai con đường lựa chọn đó. Thật ra còn nhiều con đường nữa. Má không biết hết. Má chỉ nói với con điều má biết. Con có thể bỏ học ngày mai rồi đi làm cũng được. Con đi làm thuê lặt vặt. Con học hỏi ngay trong cuộc đời. Người Việt mình gọi là trường đời. Nhưng cái trường đời của nước Mỹ này nó đầy dẫy những chông gai cạm bẫy, thằng con cưng của má mà lọt vô đó thì má hồi hộp từng giây.
– Boom? Lọt vô cái rầm. You’re dead! Hì hì!
– Chết. Coi như chết trước mắt. Guarantee.
– Thôi để con đi học bảo đảm hơn nghe má.
– Con thấy học có thú không?
– Sure. Biết nhiều cái đã lắm.
– Chọn một việc làm thích hợp với mình cũng “đã” lắm. Con phải có kiến thức căn bản để chọn ngành nghề. Chọn đúng rồi con cứ thế mà vui.
– Dạ con muốn làm cái gì vui vui. Đời má thấy buồn quá. Cứ làm hoài. Má có biết má là workaholic không? Má ghiền làm việc như người ta ghiền rượu. Má phải enjoy life chứ. “Enjoy” tiếng Việt là gì má?
– Là “vui hưởng”. Má không được giáo dục phải vui hưởng cuộc đời con ạ. Có lẽ vì thế mà thành thói quen. Với lại con muốn có một người mẹ bận rộn say sưa với công việc hay một người mẹ buồn rầu than vãn về những khó khăn trong đời sống?
– Con biết rồi. Nhưng má không còn nói chuyện với con như hồi ở Việt Nam nữa. Nhiều khi con không biết má còn thương con không. Má còn thương con không má?
– Sao con hỏi kỳ vậy? Ở đây có nhiều chuyện để lo quá con à.
– Có khi má giống người ở đâu đâu…
– Thôi khuya rồi, đi ngủ đi con.
– Con đói bụng. Hồi chiều con còn ớn bữa ăn trưa không muốn ăn cơm.
– Bữanay trường cho con ăn gì?
– Shit on the bread.
– Món gì ghê vậy?
– Món thịt bằm giống như cái người ta tiêu chảy chế lên bánh mì.
– Chắc là món sloppy joe. Thức ăn đừng nói vậy không nên con.
– Con đâu có nói. Thầy con nói. Thầy con nói hồi ở trong quân đội thầy con nghe lính nói: Phải công nhận đồ ăn Mỹ dở thiệt! Con nhớ phở Pasteur, bún ốc chợ Tân Định, nem nướng chợ Phú Nhuận. Bây giờ có sẵn cuốn chấm tương, yummy! yummy! Đã má há! Con thèm quá. Má à, chắc không có ai thèm hamburger như mình thèm nem nướng đâu há má?
– Có con à. Bạn má là dì Teresa của con mỗi lần ở Ý về Mỹ là tìm đến McDonald’s ngay. Có lần Teresa nói với má: “Trang à, mình hiểu Trang lắm. Món ăn của Ý dù sao cũng không khác món Mỹ cho lắm, thế mà có lúc mình thèm một cái hamburger trong không khí tiệm ăn McDonald’s hay Burger King. Thèm lắm, thèm ứa nước mắt, thèm đến run người. Cùng một món ăn đó mà không có ở đâu giống ở xứ mình phải không Trang?”. Con thấy không, món ăn mà con chê, con cười chính là một phần hương vị quê hương của người Mỹ.
– Mom Laura của con cũng kể cho con nghe một chuyện như vậy mà con quên. Mom nói ở Ấn Độ rất nghèo. Mom biết là số tiền mua một cái hamburger và một ly cà phê ở nhà hàng bên đó có thể nuôi sống cả gia đình mà mom quen biết một vài ngày. Thế mà đôi lúc mom vẫn cứ ra phố để mua cho được.
– Đó, con thấy chưa? Con không nên chê bai, khe khắt, cay nghiệt với những gì của người khác không giống của mình, nhất là con chưa có dịp thưởng thức những món ngon nấu nướng rất công phu của nhiều gia đình Mỹ.
– Dạ có, con có ăn turkey dinner ở nhà dì Kathy. Con thích lắm.
– Thôi con với má xuống bếp ăn cereal đỡ đi. Mai má dậy sớm nấu phở con ăn rồi đi học.
– Cereal này giống như cỏ khô ngâm trong sữa. Kệ, ăn đại, chết bỏ. Sao má mua loại này chi vậy?
– Mình còn nhà quê, phải thử cho biết để lựa chọn con à.
– Ở Mỹ biết chừng nào hết nhà quê. Sao bữa nay má cho con thức khuya vậy?
– Con ngủ không được má ép cũng vô ích. Với lại lúc này hai mẹ con đều bận không có dịp nói chuyện với nhau. Con nghĩ gì phải nói cho má biết để má giúp con. Đừng lo liệu một mình nhiều khi…
– Get stuck.
– Ừ, má muốn dùng chữ “bế tắc” mà sợ chữ đó lạ đối với con, chưa kịp nghĩ ra chữ nào đơn giản hơn thì con đã biết.
– Thông minh mà!
– Thôi được rồi cậu. Ăn nhanh, đánh răng, đi ngủ liền bây giờ.
– Má đưa con đi ngủ.
– Không. Con đưa má. Con lớn rồi. Bể tiếng ồ ồ, râu mọc li ti còn đòi má đưa đi ngủ.
– Con đâu biết. Lúc má nói lớn rồi, con phải làm cái này, phải làm cái nọ. Lúc má nói còn nhỏ lắm chưa được làm điều này, chưa được làm điều kia. Ha! I got you!
– Tại con đang ở cái tuổi vừa là người lớn vừa là con nít. Buồn đó rồi vui đó. Mới vừa thắc mắc về cuộc đời xong lại than đói bụng.
– Thôi má ngủ ngon nhé. Để con ếm mền vô giường cho má khỏi té như con. Nhớ đừng thức dậy giữa đêm rồi làm thơ “Tôi ngồi trong bóng đêm. Ôm trái tim mềm mại” nữa nghe!
– Việt đi ngủ!
– Má!
– Gì nữa?
– Con thương má lắm!
– Cám ơn con. Đi ngủ đi!
– Má!
– Việt, má sắp sửa hét con rồi đó!
– Má nghe bên ngoài kìa!
– Gì?
– Không còn gió nữa.
– Ừ, tự nó nổi lên rồi tự nó yên. Thiên nhiên mà. Má bây giờ nghe gió chỉ để dạy học trò tả cảnh thôi con ạ....